Berichten

Oorlog: destructie en de weg naar heling

,

‘Een niet-geïntegreerd verleden bepaalt het heden en de toekomst’ – T. Hüble

Gisteren mocht ik een lezing houden bij Voetstappen in het veld in Woudschoten over de effecten van oorlog op de persoonlijke laag en invloed op generaties. Ik deel graag een korte samenvatting:

Mijn ouders hebben drie oorlogen meegemaakt. Mijn moeder (tweemaal) de bombardementen in Rotterdam en mijn vader moest drie jaar naar Indonesië. Hun verhalen zitten in mij en ik geef ze weer door aan mijn kinderen. Naast kracht en doorzetten ken ik ook het denken in schaarste en ‘het leven is niet altijd maakbaar’-principe.

In wie oorlog doorwerkt

In de voorbereidingen op mijn workshop heeft het me geraakt hoe ‘oorlog’ doorwerkt in een grote verscheidenheid aan groepen. Kinderen en kleinkinderen van:

  • Joodse overlevenden
  • Indische (groot)ouders
  • Roma & Sinti
  • NSB’ers, Verraders, Nederlandse SS-ers, (de ‘foute’ voorouders)
  • Duitse oorlogsvrijwilligers
  • Gemengde huwelijken
  • Oud-militairen
  • Enzovoorts

Maar ook de militairen die in latere jaren zijn uitgezonden naar oorlogsgebieden zijn niet zelden teruggekomen met PTSS.

Er is tot ver in de jaren zeventig bijvoorbeeld nauwelijks aandacht geweest voor de kinderen van ‘foute’ (groot)ouders. Nederland kan nu eenmaal slecht omgaan met daderschap.

Hoewel er zeker mensen goed en gezond extreme situaties hebben doorstaan, is oorlog destructief voor het zelfbeeld, eigenwaarde, gezonde hechting en emotionele ontwikkeling. Boosheid, twijfel, achterdocht, schuld, schaamte, angsten, depressies en suïcides zijn het gevolg.

Kinderen kunnen hieraan niet ontsnappen en gaan ‘dragen’. Dit compenseren is (letterlijk) hard werken om de ‘voedingsbron’ en verloren hoop te zijn van hun ouders.

Op collectief niveau vernietigt oorlog sociale verbindingen en de ontwikkeling van een gemeenschap. Deze trauma’s werken tot wel generaties door.

Waarom is de systemische benadering NU relevant?

  • We leven in een trauma-based (ego-gerichte)maatschappij
  • Druk, stress en overleven is ‘normaal’
  • De meeste mensen zijn het contact met eigen Bron kwijtgeraakt
  • Er is veel verwarring op de identiteitslaag
  • Groot verlies aan sociale binding en ‘wij’
  • Contact met de Spirit, natuur, mysterie van het leven zijn vele mensen kwijt
  • Mijn mening is dat systemisch begeleiden -bij uitstek- geschikt is in het begeleiden van transgenerationeel trauma

Systemisch begeleiders zijn namelijk specialist in

  • Het werken met loyaliteitspatronen die van generatie naar generatie worden doorgegeven
  • Het werken op de identiteitslaag naar autonomie
  • Het energetisch en het spirituele veld
  • De ordeningen rondom liefde, levenskracht en heling
  • Het werken met het aankijken van de werkelijkheid, precies zoals die is

Dit vraagt een kennis op het gebied van:

En een gedegen houding en skills op het gebied van:

  • Een coherent veld kunnen neerzetten (holding space)
  • Kunnen werken op de emotionele laag
  • Lichaamsgerichte interventies
  • Voldoende gewerkt hebben op eigen pijnlijke thema’s
  • Eigen overdracht herkennen
  • Geregeld inter- en supervisie

Om al deze redenen was ik heel blij en dankbaar dat gisteren ruim 200 mensen op het event aanwezig waren en een grote groep mijn workshop bezocht. In de ruimte heb ik 3 stenen uit Groenland neergelegd. Groenland is het enige land waar nog nooit oorlog is geweest. De workshop konden we afsluiten door contact te maken met de stenen. Veel deelnemers bleven nog lang hangen om dit te ervaren.

Wil jij je systemische skills ontwikkelen? Je bent van harte welkom in 1 van onze opleidingen. Maak kennis met ons in 1 van de webinars, de data vind je in de agenda.

‘De grootste schade die wordt aangericht door verwaarlozing, trauma of emotioneel verlies, is niet de directe pijn die ze veroorzaken, maar de verstorende invloed die ze op de lange termijn hebben op de manier waarop een kind in de groei de wereld en haar plek daarin interpreteert.’ – Gabor Maté

peter voetstappen in het veld

 

/door

De voorouders kijken mee

De NS heeft besloten 500 overlevenden die met NS-treinen vanuit Westerbork in de tweede Wereldoorlog gedeporteerd werden naar de kampen en duizenden nabestaanden een vergoeding te geven. Het gaat om Joden, Roma en Sinti. In 2005 had de NS aan hen al excuses gemaakt.

Kippenvel kreeg ik bij het lezen van dit nieuws.

Elk systeem vraagt om vereffening

De huidige NS-directie is natuurlijk niet verantwoordelijk voor de inzet van treinen toentertijd. Wel is er sprake van een collectieve of systemische schuld. Dat wil zeggen; door deze gebeurtenissen is er sprake van daders en slachtoffers; een onbalans is ontstaan. De daad van een individu heeft invloed op het geheel.

Daders en slachtoffers

Zolang feiten – hoe pijnlijk ook – niet worden benoemd en het enorme leed van slachtoffers niet wordt erkend door de dader(s) blijft er onevenwichtigheid bestaan. Deze schuld komt dan terecht bij de opvolgers of nakomelingen en kunnen daardoor belast zijn. Het is bekend dat kinderen van oorlogsmisdadigers soms iets goed willen maken bij de slachtoffers van hun vader of opa.

Wandaden en daders een plek geven en de gevolgen van hun handelen zichtbaar maken is dus essentieel. In opstellingen waarin representanten van daders tegenover de slachtoffers staan komt deze dynamiek duidelijk naar voren. Dan is wat ooit is gedaan rechtgezet.

Maar ja, wie in de oorlog dader was, kon na de oorlog ook met gemak slachtoffer worden genoemd. Het is maar net hoe je kijkt en wat de uiteindelijke effecten van hun handelen waren. Collectieve systemen werken echter niet vanuit goed of fout maar zoeken naar balans en reageren op buitensluiten van leden. Iedereen heeft recht op plek; wat hij of zij ook heeft gedaan.

Wat je wegmaakt daar zit je aan vast

In het boek van Daan van Kampenhout ‘Tranen van de voorouders’ maakt hij de opmerking dat er veel monumenten voor slachtoffers zijn maar dat hij zich afvraagt waar de (onzichtbare) daders zijn gebleven. Hij heeft gelijk, want hoe zit het met de machinisten, politieagenten en leveranciers van de kampen. Kortom al die mensen die de bezetter hebben geholpen?

Wanneer daders worden buitengesloten kun je wachten op de volgende generaties dat iemand geïdentificeerd raakt met dat buitengesloten familielid. Ik denk dat we in Nederland ook op andere gebieden nog wel iets te doen hebben. Bijvoorbeeld bij ons slavernij -en koloniale verleden, politionele acties in Indonesië en de Molukse kwestie.

Ik maak een diepe buiging voor de NS.

/door