‘Een niet-geïntegreerd verleden bepaalt het heden en de toekomst’ – T. Hüble
Gisteren mocht ik een lezing houden bij Voetstappen in het veld in Woudschoten over de effecten van oorlog op de persoonlijke laag en invloed op generaties. Ik deel graag een korte samenvatting:
Mijn ouders hebben drie oorlogen meegemaakt. Mijn moeder (tweemaal) de bombardementen in Rotterdam en mijn vader moest drie jaar naar Indonesië. Hun verhalen zitten in mij en ik geef ze weer door aan mijn kinderen. Naast kracht en doorzetten ken ik ook het denken in schaarste en ‘het leven is niet altijd maakbaar’-principe.
In de voorbereidingen op mijn workshop heeft het me geraakt hoe ‘oorlog’ doorwerkt in een grote verscheidenheid aan groepen. Kinderen en kleinkinderen van:
Maar ook de militairen die in latere jaren zijn uitgezonden naar oorlogsgebieden zijn niet zelden teruggekomen met PTSS.
Er is tot ver in de jaren zeventig bijvoorbeeld nauwelijks aandacht geweest voor de kinderen van ‘foute’ (groot)ouders. Nederland kan nu eenmaal slecht omgaan met daderschap.
Hoewel er zeker mensen goed en gezond extreme situaties hebben doorstaan, is oorlog destructief voor het zelfbeeld, eigenwaarde, gezonde hechting en emotionele ontwikkeling. Boosheid, twijfel, achterdocht, schuld, schaamte, angsten, depressies en suïcides zijn het gevolg.
Kinderen kunnen hieraan niet ontsnappen en gaan ‘dragen’. Dit compenseren is (letterlijk) hard werken om de ‘voedingsbron’ en verloren hoop te zijn van hun ouders.
Op collectief niveau vernietigt oorlog sociale verbindingen en de ontwikkeling van een gemeenschap. Deze trauma’s werken tot wel generaties door.
Om al deze redenen was ik heel blij en dankbaar dat gisteren ruim 200 mensen op het event aanwezig waren en een grote groep mijn workshop bezocht. In de ruimte heb ik 3 stenen uit Groenland neergelegd. Groenland is het enige land waar nog nooit oorlog is geweest. De workshop konden we afsluiten door contact te maken met de stenen. Veel deelnemers bleven nog lang hangen om dit te ervaren.
Wil jij je systemische skills ontwikkelen? Je bent van harte welkom in 1 van onze opleidingen. Maak kennis met ons in 1 van de webinars, de data vind je in de agenda.
‘De grootste schade die wordt aangericht door verwaarlozing, trauma of emotioneel verlies, is niet de directe pijn die ze veroorzaken, maar de verstorende invloed die ze op de lange termijn hebben op de manier waarop een kind in de groei de wereld en haar plek daarin interpreteert.’ – Gabor Maté
Regelmatig worden Peter Henneveld en Eveline Meinster namens de Bewustzijnsfabriek te gast gevraagd in podcasts rondom systemisch werken en Transactionele Analyse. We geven een paar suggesties:
Peter is bij Saskia Hielkema en Jessica Kwekkeboom te gast om te praten over voorouders. In het gesprek geeft Peter praktische tips en oefeningen om je te verbinden met je voorouderveld.
Luister de podcast hieronder.
In de de serie ‘Duiken in Dynamieken’ van de Vidarte Podcast van Yvonne Stams en Peter Dalmeijer zijn Peter Henneveld en Eveline Meinster op bezoek. We hebben een mooi gesprek over de boeiende verbinding tussen systemisch werken en sjamanisme.
Luister de podcast hieronder.
In de systemische werkkamer podcast gaan Floris van de Kasteele en Irani Otten-Admiraal met elkaar in gesprek over systemisch werk. In aflevering 6 is Peter Henneveld te gast.
Luister de podcast hieronder.
De eerste podcast van Peter bij Floris en Irani was zo’n succes dat hij nog een keer terug is gevraagd. In deze podcast gaan ze in gesprek over Teamcoaching.
Luister de podcast hieronder.
Heb jij een podcast, en wil je Peter of Eveline uitnodigen? Dat vinden we heel leuk! Stuur ons een berichtje, en dan kijken we of het past.
Laatst zei een verzorgende van mijn moeder: ‘dit zal voor jou moeilijk zijn, dat je moeder niet meer naar het woord mama luistert, maar alleen naar haar naam’.
Waarop ik antwoordde:‘ ik volg haar zoals ze nu is en ook al luistert ze niet meer naar het woord mama, ik weet dat zij mijn moeder is, dat is genoeg’.
Ik heb een moeizame relatie met mijn moeder gehad en ik was een echte vadersdochter. Lang heb ik mijn liefde voor haar onderdrukt en ik had genoeg strategieën om dit vol te kunnen houden.
Al vroeg, voor haar 60e verjaardag, is mijn moeder gediagnosticeerd met Alzheimer. Haar proces van steeds minder “aanwezig” zijn, in haar eigen wereld leven waar ik haar cognitief niet meer kon bereiken, ging snel.
Voor mij, als dochter, kwam mijn afwezige moeder nog meer op afstand te staan.
Nu, met de inzichten die ik heb ervaren, neem ik mijn juiste plek in, het oudste kind en ben dienend aan de ordening. Het heeft rust gegeven, acceptatie en de “ja” tegen mijn moeder is een JA tegen wie ik ben, waar ik vandaan kom.
Een week geleden onderging mijn moeder een operatie waarbij al haar tanden en kiezen werden verwijderd. Dit betekende twaalf uur lang mijn dementerende moeder bezighouden en ik ben, naast haar liggend op bed, de gang meegereden naar de OK. Hierdoor bleef ze rustig.
Deze twaalf uur ben ik er voor haar -en mezelf- geweest door niet te bemoederen maar wat ik voor haar kon doen als “kleine” voor de “grote”.
‘Lief jij bent’.
‘Dat heb ik van jou mama’.
“Ik ben een HSP” zei ze.
“Waarom heb je dan een burn-out?” vroeg ik.
“Mag ik je vertellen wat ik zie?”
“Ja hoor, geen probleem zei ze”
“Ik zie dat je weinig kracht hebt en jezelf terugtrekt uit het leven.
Je staat ver boven je moeder, omdat die niet kon geven wat je vroeger zo nodig had. Boosheid heb je nodig om je staande te houden en de ‘hemel’ om de (oude) pijn niet te hoeven voelen.
Je hebt hele mooie kwaliteiten om te mensen en situaties in te voelen maar je ego heeft ze ‘gekaapt’.
“Wanneer ga je het echt aan?”
Ze keek me verdrietig aan: “het klopt precies, niemand heeft dat ooit zo tegen me gezegd”
Bron: onbekend
Dat is ‘m.
Door mij gezien als slachtoffer.
Door zichzelf ook zo gezet.
De man die niet geleerd heeft zelf een echte man te zijn.
Die mij niet heeft voorgeleefd wat verbonden liefde is.
Voor een vrouw, zijn vrouw, mijn moeder.
Voor mij.
De man die ik gemist heb in zijn kracht.
De man die ik niet gezien heb voor wat hij was, is en zal zijn.
Mijn vader.
Papa, ik ben boos.
Eindelijk.
Op jou.
Om wat je hebt laten lopen.
Jouw lot, jouw verdriet.
Het is niet mijn.
We weten.
Allebei.
Het beeld is heel, de spiegel gelijmd.
Ik houd van je pa.
Arjan Rooyens van ‘Voetstappen in het veld’ is bij Peter thuis voor een interview. Hierin vertelt Peter waarom hij zijn bedrijf de Bewustzijnsfabriek is gestart. En hij vertelt meer over de Masterclass over Schaduwwerk die hij op dit systemische congres geeft.
Opening
https://youtu.be/HkK3IraoCDY
Vraag 1: Wat voor opleider ben je? Wat voor kleur heb je?
https://youtu.be/4RppMRAVHCM
Vraag 2:Structuur en heling, het systemische en het sjamanistische
https://youtu.be/gCcpi1WQPU8
Vraag 3: Heling en rondmaken, de transactie in de onderstroom
https://youtu.be/B2cxthW78l8
Masterclass Schaduwwerk
https://youtu.be/hutDhxwDmlA
De Bewustzijnsfabriek voelt zich sterk verbonden met de inheemse volkeren.
Mijn persoonlijke ontmoeting met Groenland en de mensen in 2017 was onvergetelijk en heeft een onuitwisbare indruk achtergelaten. Bovenal heeft het me bewust(er) gemaakt van de (dis)connectie die we hebben met de natuur en dus onszelf.
Als systemisch coaches, trainers en opleiders van de Bewustzijnsfabriek laten we ons inspireren door kennis en wijsheid van de inheemse volken. Systemisch werk komt niet alleen voort uit deze tradities maar vormt -wat ons betreft- er nog steeds een onderdeel van.
Alle inheemse volkeren hebben zwaar te lijden gehad van de invloed van de hebzucht, terreur en religieuze overheersing. Vele generaties ervaren hiervan tot op de dag van vandaag de gevolgen.
Een deel van onze verdiensten gaat daarom naar de Greenland Foundation.
Rituelen kunnen in ons werk een heel praktische rol vervullen. Neem bijvoorbeeld de dagstart bij agile werken. Bij een aantal veelgebruikte methoden zoals agile & scrum werken, systemisch werken en in deep-democracyprocessen zien we het gebruik van rituelen terug. Drie trainers, waaronder Peter Henneveld, vertellen in een persoonlijk portret in het Tijdschrift voor Organisatie-Ontwikkeling (TvOO) over de manier waarop zij rituelen in het werk gebruiken.
Bekijk het Tijdschrift voor Organisatie Ontwikkeling en Peter zijn interview hier
De tekst hebben we hier voor je overgenomen:
Je maakt als trainer gebruik van sjamanistische technieken en rituelen. Op welke manier helpen rituelen in je werk?
“Voordat een groep in de ruimte komt waarin we gaan werken, ruim ik op, zet ik alles netjes neer en nodig ik de windrichtingen uit. Per windrichting doe ik een korte meditatie. Elke windrichting staat voor een kwaliteit. Zo staat het noorden voor archetypen, verhalen en voorouders. Het oosten voor inspiratie en creativiteit. Het westen voor onze emoties en overtuigingen. En het zuiden voor onze fysieke kant. Dit ritueel helpt allereerst mijzelf: mag ik de mensen ondersteunen? Ik heb veel met dit ritueel geëxperimenteerd en als ik het niet gebruik, dan is er minder focus en diepgang in de bijeenkomst. Rituelen geven rust.”
Vertaling van Die Kraft, uit ‘Für meine Freunde’, een boekje door Bert Hellinger. Uitgegeven ter gelegenheid van zijn vijfenzeventigste verjaardag.
“Wanneer we mensen ontmoeten, bespeuren we meteen of ze kracht hebben en hoe veel. Iemand, die zijn ouders lief heeft, heeft duidelijk meer kracht dan iemand die één van beide ouders of zelfs beiden afwijst.
Mannen en vrouwen, die kinderen hebben en liefdevol voor hun kinderen zorgen, hebben meer kracht dan mannen en vrouwen die kinderloos zijn. Ook gehuwden hebben in de regel meer kracht en gewicht dan mensen die alleenstaand zijn gebleven. Klaarblijkelijk hebben mensen, die met anderen verbonden zijn, meer kracht dan mensen die zich voor anderen afsluiten, wat daar ook de reden voor mag zijn.
De anderen, met wie we liefdevol, in achting, gevend en nemend verbonden zijn, voegen aan het eigene wat toe, verbreden en verdiepen het, en geven ons volheid en gewicht. Met hoe meer mensen we op deze wijze verbonden zijn, des te groter wordt het gewicht van de eigen ziel en des te sterker de kracht, die we hebben en uitstralen.
Uit het voorgaande volgt, dat we onze kracht kunnen vergroten en vermeerderen, wanneer we ons onze familieleden, die er vóór ons zijn en waren, toewenden. En met liefde en achting nemen wat ons van hen toestroomt, en hen een plek in ons hart geven. Dat geldt in de eerste plaats voor onze ouders. Soms zijn we van hen vervreemd, omdat er een vroege scheiding was, als één van hen stierf of wanneer de ouders scheidden.
Of ook wel omdat we ons naar hen toe wilden bewegen, maar deze beweging onderbroken werd of door omstandigheden werd verhinderd. Bijvoorbeeld omdat wij of één van de ouders lange tijd ziek waren. Het kind beleeft deze scheiding met een zo diepe pijn, dat hij deze niet anders kan uiten dan met afwijzing, vertwijfeling en woede. Wat de ouders dan ook doen om het kind te helpen, bereikt het kind slechts moeizaam. Ouders en kinderen lijden daar beiden onder, en beiden verliezen daardoor aan kracht.
De oplossing is, dat het kind terug gaat naar de tijd vóór de scheiding, naar zijn eerste liefde, en dat hij begrijpt, dat zijn vervreemding van zijn ouders in gekwetste liefde wortelt, en dat hij met zijn oorspronkelijke liefde de beweging naar zijn ouders toe nog een keer in gang zet, totdat die eindelijk bij zijn doel aan komt. Dat gaat des te makkelijker, wanneer het nemen van de ouders terug gaat tot aan het begin.
Wanneer het kind innerlijk tegen zijn ouders zegt: ‘Ik neem het leven van jullie, zoals jullie het van jullie ouders en verder terug van alle voorouders hebt gekregen. Met alles wat dat met zich mee brengt aan mogelijkheden en grenzen, aan vreugde en leed, aan lusten en lasten en voor de prijs die het kost. Jullie zijn de enige mogelijke en de enige juiste ouders voor mij. En ik neem jullie als mijn ouders, precies zoals jullie zijn, als de enige en de voor mij beste ouders’. Op dat moment kan alle kracht van de ouders overvloeien naar het kind. Het kind voelt zich door zijn ouders en de ouders voelen zich door het kind rijk en vervuld.
Natuurlijk hebben ouders ook gebreken. Ook zij zijn, net als alle mensen, in hun mogelijkheden door hun herkomst en hun geschiedenis beperkt, en vooral ook door hun persoonlijke schuld. Maar dat maakt hen, hoe raar dat ook moge klinken, niet kleiner, maar grootser. Want ouders met onvolkomenheden maken hun kinderen eerder vertrouwd met de werkelijkheid van het leven dan volmaakte ouders. Ze maken het hun kinderen niet makkelijk, maar bereiden hun kinderen breder op het werkelijke leven voor. Wie dus zijn ouders toestemt, zoals ze zijn, hen acht, zoals ze zijn, hen neemt ook met datgene wat ze ons opleggen en van ons eisen, die verkrijgt door hen de volst mogelijke kracht.
Mensen winnen ook aan kracht door hun lot, door moeilijkheden overwonnen te hebben en leed te hebben doorgemaakt. Dan lijkt het wel, alsof vooral die mensen, met wie zij verbonden waren en zijn en hen als een onzichtbare kring omgeven, hen gewicht en kracht en grootsheid geven. Overlevenden van de holocaust lijken bijvoorbeeld omgeven te zijn door de doden, met wie ze een lotsverbondenheid hebben en zo aanwezig zijn als een stille kracht.
En zo lijkt het, alsof de overlevenden, terwijl ze leven, ook tot de doden horen. Alsof de doden in hen herinnerd worden en zij ons op die manier herinneren aan die andere, machtige, donkere werkelijkheid. Iets dergelijks bespeuren we bij hen die in een oorlog vochten en hebben overleefd. Ook zij zijn met vele doden verbonden, en door hen omringd, de gestorven vrienden en gestorven vijanden.
Kracht krijgen we ook door hen, die we bijstaan, die we door onze daden het leven en verder leven mogelijk maken. Dat geldt niet alleen voor diegenen, die direct in dienst staan van het leven, zoals bijvoorbeeld artsen, maar ook voor allen, die voor anderen iets doen, op welk vlak dan ook. Daar horen ook diegenen bij, die invloed op het leven van vele mensen hebben, zoals bijvoorbeeld werkgevers, politici, legeraanvoerders en, in dit verband ook rijke mensen, voor zover hun rijkdom veel anderen ten goede komt. Ondernemers die dat doen krijgen daardoor ook een persoonlijk gewicht en een bijzondere uitstraling en kracht.
Ook in de psychotherapie maakt het verschil, of de therapeut zich op een individu alleen richt, of daar voorbij ook die mensen voor ogen heeft, met wie de cliënt verbonden is. Wanneer een cliënt zich alleen met zichzelf bezig houdt, met zijn innerlijke psychische dynamiek, dan heeft dat in de regel weinig kracht, tenzij het om een persoonlijk trauma gaat. Maar wanneer de cliënt de anderen, die bij hem horen, ook in zijn blikveld houdt, dan wint hij aan kracht. De therapeut kan dan makkelijker en zuiverder met hem werken.
Wanneer de cliënt bijvoorbeeld zelfmoordneigingen heeft en daarover alleen vertelt met betrekking tot zijn eigen gevoel, dan geeft dat weinig kracht, en de therapeut kan weinig voor hem doen. Heeft de cliënt tegelijkertijd zijn familie voor ogen, en vertelt dan bijvoorbeeld, dat zijn grootmoeder van moeders zijde in het kraambed gestorven is, dan komt het probleem in een heel andere context te staan. Dat kan nu samen met zijn moeder en grootmoeder gezien worden. Hij en zijn probleem winnen daardoor aan gewicht en kracht.
Ook de therapeut wint aan kracht, wanneer hij samen met de cliënt voortdurend diens familie voor ogen heeft en hen allen een plek in zijn hart geeft. Vooral diegenen die in deze familie misschien buitengesloten, vervloekt of vergeten werden. Deze mensen sluiten zich dan bij de anderen aan, die de therapeut vanuit zijn eigen familie kracht geven. Met deze kracht en dit gewicht kan hij in het systeem van de cliënt ingrijpen, zonder aanmatigend te zijn Zo kan hij een oplossing zoeken, die zowel de cliënt als diens familieleden uitwegen uit hun verstrikkingen wijst en zich voor hen nieuwe mogelijkheden openen voor een vervuld leven.”
Wil jij het insluiten van de client en zijn ouders ontwikkelen? Wil je de kracht van het systemisch coachen ontdekken? Kijk dan bij 1 van onze opleidingen of trainingen.
Geschreven door: Eveline Meinster
Toen in Nu, Toe! Nu…
Het blijft wonderlijk hoe het werkt. Er gebeurt iets wat mij, in een bepaalde situatie, raakt en ik ben weer ‘daar’. Daar waar het vroeger pijn heeft gedaan en hoe ik daar als kind mee om ben gegaan. En hoe dit doorwerkt naar het heden.
Mijn Kind dient zich aan met de boodschap: ‘Het ligt aan mij, ik heb het weer fout gedaan…’. Waardoor ik me niet meer oké voel. Op dat moment wordt mijn hedendaagse realiteit vervangen door de imprintervaring van vroeger. Hierdoor is mijn volwassen denken en doen gekleurd door wat ik als kind
geloofde. In navolging daarop trek ik me terug. Hierdoor val ik niet meer op en kan ik het ook niet meer ‘fout’ doen. Binnen de Transactionele Analyse wordt dit contaminatie genoemd.
Ik kan deze contaminatie doorbreken door me bewust te zijn van mijn gedachten en gedrag. Ik onderzoek, in het hier en nu, wat zich werkelijk afspeelt. Bijvoorbeeld door na te gaan wat de ander heeft ervaren of te vragen om feedback. Maar uiteindelijk gaat het erom dat ik oké kan blijven met mezelf.
Nu. Toe maar.
