‘Een niet-geïntegreerd verleden bepaalt het heden en de toekomst’ – T. Hüble
Gisteren mocht ik een lezing houden bij Voetstappen in het veld in Woudschoten over de effecten van oorlog op de persoonlijke laag en invloed op generaties. Ik deel graag een korte samenvatting:
Mijn ouders hebben drie oorlogen meegemaakt. Mijn moeder (tweemaal) de bombardementen in Rotterdam en mijn vader moest drie jaar naar Indonesië. Hun verhalen zitten in mij en ik geef ze weer door aan mijn kinderen. Naast kracht en doorzetten ken ik ook het denken in schaarste en ‘het leven is niet altijd maakbaar’-principe.
In de voorbereidingen op mijn workshop heeft het me geraakt hoe ‘oorlog’ doorwerkt in een grote verscheidenheid aan groepen. Kinderen en kleinkinderen van:
Maar ook de militairen die in latere jaren zijn uitgezonden naar oorlogsgebieden zijn niet zelden teruggekomen met PTSS.
Er is tot ver in de jaren zeventig bijvoorbeeld nauwelijks aandacht geweest voor de kinderen van ‘foute’ (groot)ouders. Nederland kan nu eenmaal slecht omgaan met daderschap.
Hoewel er zeker mensen goed en gezond extreme situaties hebben doorstaan, is oorlog destructief voor het zelfbeeld, eigenwaarde, gezonde hechting en emotionele ontwikkeling. Boosheid, twijfel, achterdocht, schuld, schaamte, angsten, depressies en suïcides zijn het gevolg.
Kinderen kunnen hieraan niet ontsnappen en gaan ‘dragen’. Dit compenseren is (letterlijk) hard werken om de ‘voedingsbron’ en verloren hoop te zijn van hun ouders.
Op collectief niveau vernietigt oorlog sociale verbindingen en de ontwikkeling van een gemeenschap. Deze trauma’s werken tot wel generaties door.
Om al deze redenen was ik heel blij en dankbaar dat gisteren ruim 200 mensen op het event aanwezig waren en een grote groep mijn workshop bezocht. In de ruimte heb ik 3 stenen uit Groenland neergelegd. Groenland is het enige land waar nog nooit oorlog is geweest. De workshop konden we afsluiten door contact te maken met de stenen. Veel deelnemers bleven nog lang hangen om dit te ervaren.
Wil jij je systemische skills ontwikkelen? Je bent van harte welkom in 1 van onze opleidingen. Maak kennis met ons in 1 van de webinars, de data vind je in de agenda.
‘De grootste schade die wordt aangericht door verwaarlozing, trauma of emotioneel verlies, is niet de directe pijn die ze veroorzaken, maar de verstorende invloed die ze op de lange termijn hebben op de manier waarop een kind in de groei de wereld en haar plek daarin interpreteert.’ – Gabor Maté