Door Eveline Meinster 

Systemisch coachen is meer dan het toepassen van technieken en methodieken. Het is een ambacht dat ontstaat op het snijvlak van kunde en bewustzijn. Ambacht klinkt misschien voor sommigen ouderwets (het is overigens een prachtig oud woord) maar  spreek het eens uit. Ervaar de zachtheid en kracht van dit woord. 

Het Ambacht van Systemisch Coachen gaat o.a. om: 

• Kwaliteit 

Het gaat om het beheersen van je kennis, kunde en ontwikkeling. Niet alleen boekenkennis maar ook inzicht en ervaringen die geleerd zijn tijdens het uitoefenen van het vak. Dan gaat het ook om het aankijken en insluiten van je eigen familiesysteem. 

Waar persoonlijke thema’s van de coach nog geen plek hebben gekregen is de kans groot dat daar ook (nog) niet systemisch op begeleid kan worden.  

• Uitvoering

Ambachtslieden leveren maatwerk. Creativiteit en originaliteit kenmerken het werk. 

Systemisch gezien betekent dit voor mij het ‘niet weten’. Als ik zou weten wat er moet gebeuren dan is de kans groot dat ik het ga bedenken en is het nog maar de vraag of ik nog systemisch kan begeleiden en dienstbaar kan zijn aan het Veld.  Je probeert niets te fixen, te sturen of te veroordelen maar biedt ruimte voor wat er wil ontstaan en gezien wil worden. 

• Deemoedigheid

In dit ambacht maak je geen aanspraak op macht of eer. Het betekent dat de systemisch coach zich op een bescheiden en respectvolle manier opstelt tegenover de coachee en het systeem en een diep respect heeft voor de complexiteit en wijsheid hiervan. 

Systemisch coachen heeft een belangrijk aspect dat vaak over het hoofd wordt gezien: zelfkennis. Het proces van systemische coaching is niet alleen afhankelijk van wat de coach in de systemische begeleiding uitvoert, maar vooral van wie de coach is en hoe hij/zij zich verhoudt tot het eigen familiesysteem. 

Als coach ben je niet vrij van overtuigingen, emoties of onbewuste patronen. Deze kunnen je waarneming kleuren en je interactie met de coachee beïnvloeden. Door jezelf te kennen, leer je je eigen vooroordelen en valkuilen te herkennen. Dit maakt het mogelijk om werkelijk open te staan voor de ervaring van de ander c.q. het (familie)systeem.

Een coach die zichzelf kent, heeft minder de behoefte om zijn eigen ideeën, onzekerheden of controlebehoefte op de coachee te projecteren. Dit creëert een ruimte waarin de coachee écht kan zijn wie hij of zij is, zonder oordeel of richting van de coach.

Dit werk kan confronterend zijn, ook voor de coach. Coachees kunnen emoties, weerstand of zelfs kritiek uiten die bij de coach iets oproepen. Zelfkennis zorgt ervoor dat je deze momenten kunt benutten voor zelfreflectie in plaats van te reageren vanuit een verdedigingsmechanisme.

Je ontwikkeling als coach is een levenslang proces dat vraagt om moed en toewijding. Enkele belangrijke stappen hierbij zijn: 

Regelmatig stilstaan bij je eigen gedrag, gedachten en gevoelens. 

• Wat raakt je? 
• Wat blijft je bezighouden na een gesprek met een coachee?

Sparren met collega-coaches helpt je om blinde vlekken te identificeren en nieuwe perspectieven te ontdekken.

Openstaan voor eerlijke feedback vereist kwetsbaarheid, maar het is een van de krachtigste manieren om inzicht te krijgen in jezelf.

Wanneer een coach zichzelf goed kent, verandert de interactie met de coachee in een  natuurlijk proces. De coach heeft geen maskers nodig, geen vaste scripts, en vertrouwt op intuïtie en presence. 

En last but not least, wees ‘lui’……